Sulisut
Naatsorsueqqissaartarfik 2017-ip aallartinnerani 16-inik sulisoqarpoq. Ukioq naallagu atorfiit marluk pingaartumik nukissiuuteqarneq pillugu kisitsisitigut paasissutissaliornermi inatsimmillu ilusilersuinissami suliassanut annertunernut avataanit aningaasalersorneqartunut atorneqarput.
Sulisut kattuffiinut isumaqatigiissutinut aningaasaliissutinullu sinaakkutit
Naatsorsueqqissaartarfik pisortat immikkoortortaattut allatulli akissarsiat pillugit qitiusumiit aqunneqarpoq aammalu sulisut inissaannik qitiusumit tunineqartarluni. Sinaakkutaasumik atugassaritinneqartut – suliassanut amerliartortunut sanilliullugit – Naatsorsueqqissaartarfiup pisariaqartunik piginnaasalinnik sulisussarsiortarnerani sulisullu sulisoriinnarnissaanni unammilligassat annertusiartortunik ukiuni aggersuni iliuuseqartariaqarneranik kinguneqarput.
Piginnaasat nutaat
Naatsorsueqqissaartarfimmi suliassat ukiuni kinngullerni allanngornikuupput. Kisitsisitigut paasissutissanut nalunaarutit Naatsorsueqqissaartarfiup annertusiartortumik elektronikinngorlugit tigusalernikuuai, avammullu saqqummiinerit kisitsisitigut paasissutissat aamma kisitsisaataasivimmiittut taamaallaat nittartakkakut pisarput.
Namminersorlutik Oqartussat ataanni aqutsisoqarfiit allat IT-mi, aningaasaqarnermut naatsorsuinermut nutserinermullu tapersiisarnermut atatillugu akilerneqarlutik Naatsorsueqqissaartarfiup suliassaanik suliarinninnissaat pillugu Naatsorsueqqissaartarfiup ukiut pingasut kingulliit ingerlaneranni isumaqatigiissusiorfigisarnikuuai. Sulisut pillugit allaffissornermi suliassat pillugit iluaqutaasumik suleqateqartoqarsinnaanersoq isumaliutigineqassaaq.
Naatsorsuutinut nalunaarsuisarneq, kisitsisaataasivimmut ilioraaneq, paasissutissanik qaraasaasiamut nalunaarsuisarneq katersuisarnerlu, nutserisarneq, assiliartaliortarneq IT-milli ikiuisarneq pillugit suliassat ukiuni kingullerni tallimani – qulini annertuumik ikilisimanerannik aamma Naatsorsueqqissaartarfimmi sulisut katitigaanerannut piumasaqaatit allanngoriartorsimanerannik qulaaniittut ataatsimut isigalugu kinguneqarput, taamaalilluni sulisut tamarluinnangajammik kisitsisitigut paasissutissanik suliaqarnermi suliassanut pingaarnernut siunissami piginnaasaqassallutik. Elektroniskinngorlugit nalunaarutinik annertunerusumik atuineq avammullu saqqummiisarneq kisitsisitigut paasissutissat amerlanerit suliarineqartarnerannut pissutaapput, atuisullu siusinnerusumut sanilliullugu paasissutissat immikkuualuttunngortinnerullugit pissarsiarinissaannut periarfissaqalerlutik. Ineriartorneq taanna ingerlaannartinniarlugu IT-mik, paasissutissanik suliaqarnermik paasissutissanillu nalilersuinermik piginnnasallit sulisoriinnarnissaat sulisussarsiarineqarnissallu pisariaqarpoq.
Suliffeqarfimmit soraartoqarsinnaanera sulisullu eqqortunik piginnaasallit sulisussarsiarineqarsinnnaanerisa pingaaruteqassusia Naatsorsueqqissaartarfiup eqqumaffigai. Taamaammat Naatsorsueqqissaartarfimmi sulisut pingaarnerit sulisoriinnarnissaat kiisalu sulisut pikkorissut sulisorilernissaat siunertaralugu kalaallit ilinniartut akornanni Naatsorsueqqissaartarfiup annertunerusumik saqqumilaarnissaa isiginiarneqartariaqarput.
Sulisut sulisoriinnarnissaannut atatillugu suliffiup suliamik ingerlatsinermi ineriartorfiusinnaanera qitiusutut isigineqarpoq. Sulisut namminneq suliamik ingerlatsinermi ineriartornissaminnik akisussaaffeqarnissaannut Naatsorsueqqissaartarfik sinaakkusiissaaq.
Ulluinnarni sulinermi suliat assigiinngiiaassapput. Ingerlatsinermi suliassat ingerlaavartut saniatigut immaqa ilisimatusartut, ilinniartut kiisalu pisortat allaffissornermi sulisui nalilersuisartut suleqatigalugit tulleriinnilersukkanik ineriartortitsinermi suliniutinik suliaqarnissamut piffissaqassaaq.
Naatsorsueqqissaartarfiup ilinniaqqinnissamut periarfissanik pilerinartunik, ataatsimeersuarnerni peqataanissamik piginnaasanillu qaffassaanernik allanik neqerooruteqartarnermigut sulisut tunniusimanissaat tapersissavaa. Immikkut ilisimasaqalerluni sulianik ingerlatsinermi ineriartortitsineq nunat avannarliit naatsorsueqqissaartarfiini ilaatigut nunani tamalaani naatsorsueqqissaartarfinnik suleqateqartartunik pikkorissartarnikkut pisinnaavoq. Qitiusumik allaffissuup pikkorissartitsinermut immikkoortortaqarfia nunatsinnilu ilinniarfiit suleqatigalugit immikkut ilisimasaqalernissamut ilinniarnissamik pisariaqartitsisoqarnerani nunatsinni neqerooruteqartoqarsinnaaneranut naammattumik soqutiginnilersitsisinnaaneq misissorneqassaaq. IT-mi atortunik pisariaqartunik ilinniarnerit ullumikkut E-learning aqqutigalugu tamarluinnangajammik ingerlanneqarsinnaapput.
Sulisussarsiortarneq
Kalaallit Nunaanni ilinniartitaanerit piginnaasanik Naatsorsueqqissaartarfiup ujartugaanik ineriartortitsinissamut killilimmik sammiveqarput. Ilinniarnertuunngorniarfimmi ilinniartut ikitsuinnaat matematikki qaffasissoq toqqartarpaat, aamma Kalaallit Nunaanni ingerlaqqilluni ilinniarnerit ilinniartitsissutinut toqqagassanut, suliassanut immikkullu ilinniagassanut piginnaasanik Naatsorsueqqissaartarfiup ujartugaanik ineriartortitsinermut atatillugu toqqaavinnissamik pisariaqartitsisoqarpoq.
Ilinniarnernik ingerlatsinerni peqataanikkut, pikkorissartitsisarnikkut suliassanullu tunngatillugu ilitsersuisarnermi peqataasarnikkut ilinniarfinni ersarissuunerunissaq Naatsorsueqqissaartarfiup kissaatigaa. Naatsorsueqqissaartarfik Kalaallit Nunaanni ilinniartut akornanni kalaallillu Danmarkimi ilinniartut akornanni ingerlaavartumik aamma praktikkertussarsiortarniarpoq.
Naatsorsueqqissaartarfiup aalajangiisartut ilisimatinniarpai Kalaallit Nunaanni ilinniartitsisarnermi IT-mik, matematikkimik aamma pinngortitamik ilinniartitsissutinik meeqqat atuarfianni aallartilluni ilinniartitsisarneq amigaatigineqartoq.
Kalaallit Nunaata avataani siunnersortit sulisullu
Naatsorsueqqissaartarfik Kalaallit Nunaata avataani najugaqartunik pingasunik ullumikkut sulisoqarpoq taakku saniatigut piffissaq killilerlugu ataatsimik sulisoqarluni. Sulisut Kalaallit Nunaata avataaniittut tamarmik Naatsorsueqqissaartarfimmi minnerpaamik ukiuni arfineq pingasuni siusinerusukkut atorfeqarnikuupput. Sulisussarsiortarnermi pissutsit pissutigalugit Kalaallit Nunaata avataani atorfinitsitsinissaq pisariaqarnikuuvoq aammalu nukissiuutit pillugit kisitsisitigut paasissutisssat eqqarsaatigalugu Risømi Nationalt Center for Miljø og Energi-mi Roskildep avataniittumi suleqatigineqartoq pingaartoq qanillugu sulisoqarnissaq pissusissamisoornikuuvoq. Siunissami soorunami anguniagaavoq sulisut nutaat Nuummi allafimmi sulisassasut. Kisiannili Kalaallit Nunaanni sulisussarsinissamik ajornartorsiuteqarneq pissutigalugu sulisut sivikitsumik Kalaallit Nunaaniittut ilinniatinneqarnerannut isumalluutinik atuinani Nuup avataani piffissami sivikitsumi sulisut ilanissaat imaluunniit nunani avannarlerni naatsorsueqqissaartarfinni allani siunnersortit atorneqarnissaat piffissat ilaanni tulluartuussaaq.
Nuna tamakkerlugu naatsorsuutit aamma akiliisarnerup naligiissinnera Danmarks Statistikimit siunnersortimit ikiorteqarluni ullumikkut suliarineqartarput. Immikkoortuni immikkut ilisimasaqarnissamik pisariaqartitsiviusumi Danmarks Statistikimit ukiuni aggersuni ikiorserneqartarnissaq aamma naatsorsuutigineqarpoq.